ពួកធម៌ ប្រាំមួយៗ ដែលរាប់ចូលក្នុងការសង្គាយនា

(បិដក​ លេខ១៩  ទំព័រ១៩២​​ ដល់ ២០៩)

 (១៧៥) ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ពួកធម៌ប្រាំមួយៗ  ដែលព្រះមានព្រះភាគអង្គនោះ ។ បេ ។  ជាសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់សំដែងទុកដោយប្រពៃ យើងទាំងអស់គ្នា គប្បីសង្គាយនាក្នុងធម៌ទាំងនោះ ។ បេ ។ ដើម្បីសេចក្តីចំរើន ដើម្បីប្រយោជន៍ ដើម្បីសេចក្តីសុខ ដល់ទេវតានិងមនុស្សទាំងឡាយ ។ ពួកធម៌ប្រាំមួយៗ តើដូចម្តេច

ព-០០១-១៧៥ :  អាយតនៈ ខាងក្នុង ទាំង ៦ យ៉ាង គឺ អាយតនៈគឺភ្នែក ១   អាយតនៈគឺត្រចៀក ១   អាយតនៈគឺច្រមុះ ១   អាយតនៈគឺអណ្តាត ១  អាយតនៈគឺកាយ ១  អាយតនៈគឺចិត្ត ១ ។

ព-០០២-១៧៦ :  អាយតនៈខាងក្រៅ ៦ យ៉ាង គឺ ​អាយតនៈគឺ​រូប​១   អាយតនៈគឺសំឡេង ១  អាយតនៈគឺក្លិន ​១   អាយតនៈគឺរស ​១  អាយតនៈគឺផ្សព្វ ​១   អាយតនៈគឺ​ធម៌ (1)១។

ព-០០៣-១៧៧ :  ប្រជុំនៃវិញ្ញាណ ៦ យ៉ាង គឺ ចក្ខុវិញ្ញាណ ១  សោតវិញ្ញាណ ១  ឃានវិញ្ញាណ​ ១   ជិវ្ហាវិញ្ញាណ ១   កាយវិញ្ញាណ ១ មនោវិញ្ញាណ ១​ ។

ព-០០៤-១៧៨ :  ប្រជុំនៃផស្សៈ ៦ យ៉ាង  គឺ ចក្ខុសម្ផ័ស្ស ១ ។ បេ ។   មនោសម្ផ័ស្ស ១ ។

ព-០០៥-១៧៩ :  ប្រជុំនៃវេទនា ៦ យ៉ាង គឺ វេទនាកើតអំពីចក្ខុសម្ផ័ស្ស ១   ។ បេ ។   វេទនាកើតអំពីមនោសម្ផ័ស្ស ១ ។

ព-០០៦-១៨០ :  ប្រជុំនៃសញ្ញា ៦ យ៉ាង គឺ រូបសញ្ញា ១    ។ បេ ។    ធម៌សញ្ញា ១ ។

ព-០០៧-១៨១ :  ប្រជុំនៃសញ្ចេតនា(2)៦ យ៉ាង គឺ  រូបសញ្ចេតនា ១    ។ បេ ។     ធម្មសញ្ចេតនា ១ ។

ព-០០៨-១៨២ :  ប្រជុំនៃតណ្ហា ៦ យ៉ាង គឺ រូបតណ្ហា ១    សទ្ទតណ្ហា ១  គន្ធតណ្ហា ១   រសតណ្ហា ១  ផោដ្ធព្វតណ្ហា ១     ធម្មតណ្ហា ១ ។

ព-០០៩-១៨៣ :  អគារវៈ (សេចក្តីមិនគោរព)៦​ យ៉ាង ​ម្នាលអាវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ មិនមានសេចក្តីគោរព មិនមានសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងព្រះសាស្តា ១ មិនមានសេចក្តីគោរព មិនមានសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងព្រះធម៌ ១  មិនមានសេច

ក្តីគោរព មិនមានសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងព្រះសង្ឃ ១ មិនមានសេចក្តីគោរព មិនមានសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងសិក្ខា ១ មិនមានសេច

ក្តីគោរព មិនមានសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងអប្បមាទធម៌ ១ មិនមានសេចក្តីគោរព មិនមានសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងបដិសន្ថារៈ ១

 

ព-០១០-១៨៤ :  សគារវៈ (សេចក្តីគោរព )៦​យ៉ាង ម្នាលអាវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ ប្រកបដោយសេចក្តីគោរព ប្រកបដោយសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងព្រះសាស្តា ១  ប្រកបដោយសេចក្តីគោរព ប្រកបដោយសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងព្រះធម៌ ១  ប្រកបដោយសេចក្តីគោរព មិនមានសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងព្រះសង្ឃ ១ ប្រកបដោយសេចក្តីគោរព ប្រកបដោយសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងសិក្ខា ១ ប្រកបដោយសេចក្តីគោរព ប្រកបដោយសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងអប្បមាទធម៌ ១ ប្រកបដោយសេចក្តីគោរព ប្រកបដោយសេចក្តីកោតក្រែង ក្នុងបដិសន្ថារៈ ១ ។

 

ព-០១១-១៨៥ :  សោមនស្សុបវិចារ (ធម៌ជាគ្រឿងគន់គិតប្រកបដោយសោមនស្ស ) ៦ យ៉ាង គឺ បុគ្គលឃើញរូបដោយភ្នែក

 ក៏គន់គិតនូវរូបដែលគួរជាទីតាំងនៃសោមនស្ស ១ ។  ស្តាប់សំឡេងដោយត្រចៀក …....១ ។ ធំក្លិនដោយច្រមុះ…....១ ។ ទទួលរសដោយអណ្តាត …....១ ។ ពាល់ត្រូវផ្សព្វដោយកាយ …....១ ។ ដឹងច្បាស់ធម្មារម្មណ៍ ដោយចិត្ត ក៏គន់គិតនូវធម្មារម្មណ៍ ដែលគួរជាទីតាំងនៃសោមនស្ស ១ ។

 

ព-០១២-១៨៦ :  ទោមនស្សុបវិចារ (ធម៌ជាគ្រឿងគន់គិតប្រកបដោយទោមនស្ស)៦ យ៉ាង គឺ បុគ្គលឃើញរូបដោយភ្នែក ក៏គន់គិតនូវរូបដែលគួរជាទីតាំងនៃទោមនស្ស ១ ។ ស្តាប់សំឡេងដោយត្រចៀក …....១ ។ ធំក្លិនដោយច្រមុះ…....១ ។ ទទួលរសដោយអណ្តាត …....១ ។ ពាល់ត្រូវផ្សព្វដោយកាយ …....១ ។ ដឹងធម្មារម្មណ៍ ដោយចិត្ត ក៏គន់គិតនូវធម្មារម្មណ៍ ដែលគួរជាទីតាំងនៃទោមនស្ស ១ ។

 

ព-០១៣-១៨៧ :  ឧបេក្ខូបវិចារ (ធម៌ជាគ្រឿងគន់គិតប្រកបដោយ ឧបេក្ខា) ៦ យ៉ាង គឺ  បុគ្គលឃើញរូបដោយភ្នែក ក៏គន់គិតនូវរូប

ដែលគួរជាទីតាំងនៃឧបេក្ខា ១ ។ ស្តាប់សំឡេងដោយត្រចៀក …....១ ។ ធំក្លិនដោយច្រមុះ…....១ ។ ទទួលរសដោយអណ្តាត …....១ ។ ពាល់ត្រូវផ្សព្វដោយកាយ …....១ ។ ដឹងច្បាស់ធម្មារម្មណ៍ដោយចិត្ត ក៏គន់គិតនូវធម្មារម្មណ៍ ដែលគួរជាទីតាំងនៃឧបេក្ខា ១ ។

 

ព-០១៤-១៨៨ :  សារាណីយធម៌ (ធម៌គួររលិក) ៦យ៉ាង ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ តម្កល់នូវកាយកម្មប្រកបដោយមេត្តា ចំពោះសព្រហ្មចារីទាំងឡាយ ទាំងទីចំពោះមុខ ទាំងទីកំបាំងមុខ នេះជាធម៌គួររលឹក ធ្វើសេចក្តីស្រឡាញ់ ធ្វើសេចក្តីគោរព ប្រព្រឹត្តទៅដើម្បីសេចក្តីសង្គ្រោះ ដើម្បីមិនទាស់គ្នា ដើម្បីសាមគ្គី ដើម្បីឯកីភាព (ភាពតែពួកមួយ ១) ។ ម្នាលអវុសោ ទាំងឡាយ មួយទៀត ភិក្ខុតម្កល់នូវវចីកម្មប្រកបដោយមេត្តា ១ ភិក្ខុតម្កល់នូវមនោកម្មប្រកបដោយមេត្តា ចំពោះសព្រហ្មចារីទាំងឡាយ ទាំងទីចំពោះមុខ ទាំងទីកំបាំងមុខ នេះជាធម៌គួររលឹក

។ បេ ។ ប្រព្រឹត្តទៅដើម្បីឯកីភាព ១ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ មួយទៀត ភិក្ខុជាអ្នបរិភោគមិនចែកមុខរបស់ ឬ បុគ្គល(3) ដោយលាភទាំងឡាយ ដែលប្រកបដោយធម៌ បានមកដោយធម៌ ដោយហោចទៅសូម្បីលាភត្រឹមតែរបស់ដែលមានក្នុងបាត្រ គឺជាអ្នកមានការបរិភោគ ជាសាធារណៈ ដោយសព្រហ្មចារីទាំងឡាយ ដែលមានសីល នេះជាធម៌គួររលឹក ។ បេ ។ ប្រព្រឹត្តទៅដើម្បីឯកីភាព ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ មួយទៀត ភិក្ខុជាអ្នកមានសីល ស្មើគ្នាដោយព្រហ្មចារីទាំងឡាយ ក្នុងសីលទាំងឡាយ ​ដែលជាសីលមិនដាច់ មិនធ្លុះ មិនពពាល មិនពព្រុស ជាសីលរួចខ្លួន គឺមិនជាខ្ញុំតណ្ហា ដែលវិញ្ញូជនសរសើរហើយ មិនមានតណ្ហានិងទិដ្ឋិប៉ះពាល់បាន ជាសីលប្រព្រឹត្តទៅដើម្បីសមាធិ ទាំងទីចំពោះមុខ ទាំងទីកំបាំងមុខ នេះជាធម៌គួររលឹក ។ បេ ។ ប្រព្រឹត្តទៅដើម្បីឯកីភាព ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ មួយទៀត  ភិក្ខុមានសេចក្តី

យល់ឃើញស្មើគ្នានិងសព្រហ្មចារីធម៌ទាំងឡាយ ក្នុងទិដ្ឋិដ៏ប្រសើរ ជាទីស្រោចស្រង់សត្វ ប្រព្រឹត្តដើម្បីអស់ទៅនៃទុក្ខដោយប្រពៃ ដល់អ្នកធ្វើតាមទិដ្ឋិនោះ ទាំងទីចំពោះមុខ ទាំងទីកំបាំងមុខ នេះជាធម៌គួររលឹក ​ធ្វើសេចក្តីស្រឡាញ់ ធ្វើសេចក្តីគោរព ប្រព្រឹត្តទៅ  ដើម្បីសង្គ្រោះគ្នា ដើម្បីមិនទាស់ទែងគ្នា ដើម្បីសាមគ្គី​ ដើម្បីឯកីភាព ។

 

ព-០១៥-១៨៩ :  មូលហេតុនៃសេចក្តីវិនាស ៦ យ៉ាង ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ មានសេចក្តីក្រោធ ចងសេចក្តីក្រោធទុក ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុណាមានសេចក្តីក្រោធ ចងសេចក្តីក្រោធទុក ភិក្ខុនោះមិនមានសេចក្តី

គោរពកោតក្រែង ក្នុងព្រះសាស្តាខ្លះ មិនមានសេចក្តីគោរពកោតក្រែងក្នុងព្រះធម៌ខ្លះ មិនមានសេចក្តីគោរពកោតក្រែងក្នុងព្រះ

សង្ឃខ្លះ ជាអ្នកមិនធ្វើឲ្យបរិបូណ៌ ក្នុងសិក្ខាខ្លះ ។ ម្នាលអាវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុណាមួយមិនមានសេចក្តីគោរព​កោតក្រែង ក្នុងព្រះសាស្តា ក្នុងព្រះធម៌ ។ បេ ។ ក្នុងព្រះសង្ឃ ។បេ ។ ​ ជាអ្នកមិនធ្វើឲ្យបរិបូណ៌ក្នុងសិក្ខា ។ ភិក្ខុនោះរមែងបង្កវិវាទក្នុងសង្ឃ ដែលជាវិវាទកើតឡើង ដើម្បីមិនជាប្រយោជន៍ដល់ជនច្រើន ដើម្បីមិនជាសុខដល់ជនច្រើន ដើម្បីមិនចំរើនដល់ជនច្រើន ដើម្បីមិនជាប្រយោជន៍   ដើម្បីសេចក្តីទុក្ខដល់ទេវតានិងមនុស្សទាំងឡាយ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ បើលោកទាំងឡាយ ឃើញមូលហេតុនៃវិវាទ មានសភាពយ៉ាងនេះ ខាងក្នុង ឬ ខាងក្រៅហើយ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ លោកទាំងឡាយត្រូវ

ព្យាយាម ដើម្បីលះមូលហេតុនៃវិវាទ ដ៏លាមកនោះចេញ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ បើលោកទាំងឡាយ មិនឃើញមូលហេតុ

នៃវិវាទ មានសភាពយ៉ាងនេះ ខាងក្នុងឬខាងក្រៅទេ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ លោកទាំងឡាយត្រូវប្រតិបត្តិ ដើម្បីមិន

ឲ្យមូលហេតុនៃវិវាទ ដ៏លាមកនោះជាប់តាមតទៅ ។ ការលះមូលហេតុនៃវិវាទដ៏លាមកនុ៎ះរមែងមានយ៉ាងនេះ ការមិនមាន

មូលហេតុនៃវិវាទដ៏លាមកនុ៎ះ ជាប់តាមតទៅ រមែងមានយ៉ាងនេះ ១ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ មួយទៀត ភិក្ខុជាអ្នកលុបគុណនិងវាយឫកស្មើ ១ ជាអ្នកមានសេចក្តីឫស្យានិងកំណាញ់​ ១ជាអ្នកអួតអាង មានពុតត្បុត ១ ជាអ្នកមានប្រាថ្នាលាមក មានទិដ្ឋិខុស ១ជាអ្នកស្ទាបអង្អែលតែទិដ្ឋិរបស់ខ្លួន ជាអ្នកប្រកាន់មាំ កម្រនឹងលះបង់បាន ១ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុណា ជាអ្នកស្ទាបអង្អែលតែទិដ្ឋិរបស់ខ្លួន ជាអ្នកប្រកាន់មាំ លះបង់បានដោយក្រ ភិក្ខុនោះរមែង

មិនគោរព មិនកោតក្រែង ក្នុងព្រះសាស្តាខ្លះ មិនគោរព មិនកោតក្រែង ក្នុងព្រះធម៌ខ្លះ មិនគោរព មិនកោតក្រែង ក្នុងព្រះសង្ឃខ្លះ មិនជាអ្នកធ្វើឲ្យបរិបូណ៌ក្នុងសិក្ខាខ្លះ ។  ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុណាមួយជាអ្នកមិនគោរព មិនកោតក្រែង ក្នុងព្រះសាស្តាខ្លះ ក្នុងព្រះធម៌ខ្លះ ។ បេ ។ ក្នុងព្រះសង្ឃខ្លះ ។ បេ ។ មិនធ្វើឲ្យពេញលេញក្នុងសិក្ខាខ្លះ ។ ភិក្ខុនោះរមែងបង្កវិវាទក្នុងសង្ឃ ដែលជា

វិវាទកើតឡើង ដើម្បីមិនជាប្រយោជន៍ដល់ជនច្រើន ដើម្បីមិនជាសុខដល់ជនច្រើន ដើម្បីមិនចំរើនដល់ជនច្រើន ដើម្បីមិនជា

ប្រយោជន៍ ដើម្បីសេចក្តីទុក្ខដល់ទេវតានិងមនុស្សទាំងឡាយ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ បើលោកទាំងឡាយ ពិចារណា

ឃើញមូលហេតុនៃវិវាទ មានសភាពយ៉ាងនេះ ខាងក្នុងឬខាងក្រៅហើយ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ លោកទាំងឡាយ ត្រូវព្យាយាមលះមូលហេតុនៃវិវាទដ៏លាមកនោះចេញ ។  ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ បើលោកទាំងឡាយមិនពិចារណា ឃើញមូលហេតុនៃវិវាទមានសភាពយ៉ាងនេះ ខាងក្នុង ឬ ខាងក្រៅទេ ។ ម្នាលអាវុសោទាំងឡាយ  លោកទាំងឡាយ ត្រូវប្រតិបត្តិ ដើម្បីមិនឲ្យមានមូលហេតុនៃវិវាទដ៏លាមកនោះឯង ជាប់តាមតទៅបាន។ ការលះមូលហេតុនៃវិវាទដ៏លាមកនុ៎ះ រមែងមានយ៉ាង

នេះ ការមិនមានមូលហេតុនៃវិវាទដ៏លាមកជាប់តាមតទៅ រមែងមានយ៉ាងនេះ ១ ។

 

ព-០១៦-១៩០ :  ធាតុ ៦ យ៉ាង គឺ ធាតុដី ១ ធាតុទឹក ១ ធាតុភ្លើង ១ ធាតុខ្យល់ ១ ធាតុអាកាស់ ១ ធាតុវិញ្ញាណ ១​ ។

 

ព-០១៧-១៩១ :  និស្សារណីយធាតុ ៦​ យ៉ាង ម្នាលអាវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ និយាយយ៉ាងនេះថា មេត្តាចេតោវិមុត្តិ ខ្ញុំបានចំរើនហើយ បានធ្វើឲ្យច្រើនហើយ បានធ្វើឲ្យដូចជាយានហើយ ធ្វើឲ្យជាទីតាំងហើយ ដំកល់មាំហើយ សន្សំទុកហើយ ប្រារព្ធល្អហើយ តែថា ព្យាបាទនៅតែគ្របសង្កត់ចិត្តខ្ញុំបាន ។ ភិក្ខុត្រូវនិយាយឃាត់ភិក្ខុនោះ ថា លោកកុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ លោកដ៏មានអាយុ កុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ កុំពោលបង្កាច់ព្រះមានព្រះភាគឡើយ  ព្រោះការពោលបង្កាច់ព្រះមានព្រះភាគ ជាការមិនល្អទេ ព្រះមានព្រះភាគមិនមានដីកាយ៉ាងនេះសោះ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ការនេះមិនមែនជាហេតុ មិនមែជាបច្ច័យទេ មេត្តាចេតោវិមុត្តិ ដែលភិក្ខុចំរើនហើយ បានធ្វើឲ្យច្រើនហើយ បានធ្វើឲ្យដូចជាយានហើយ ធ្វើឲ្យជាទីតាំង

ហើយ ដំកល់មាំហើយ សន្សំទុកហើយ ប្រារព្ធល្អហើយ តែថា ព្យាបាទនៅតែគ្របសង្កត់ចិត្តភិក្ខុនោះ ហេតុនេះមិនដែលមាន ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ព្រោះមេត្តាចេតោវិមុត្តិនុ៎ះ ជាគ្រឿងរលាស់ចេញ នូវព្យាបាទ ១ ។ មា្នលអាវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ និយាយយ៉ាងនេះថា ករុណាចេតោវិមុត្តិ ខ្ញុំបានចំរើនហើយ បានធ្វើឲ្យច្រើនហើយ បានធ្វើឲ្យដូច

ជាយានហើយ ធ្វើឲ្យជាទីតាំងហើយ ដំកល់មាំហើយ សន្សំទុកហើយ ប្រារព្ធល្អហើយ  តែថា សេចក្តីបៀតបៀននៅតែ

គ្របសង្កត់ចិត្តខ្ញុំបាន ។ ភិក្ខុត្រូវនិយាយឃាត់ភិក្ខុនោះ  ថា លោកកុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ លោកដ៏មានអាយុ កុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ កុំពោលបង្កាច់ព្រះមានព្រះភាគឡើយ  ព្រោះការពោលបង្កាច់ព្រះមានព្រះភាគ ជាការមិនល្អទេ ព្រះមានព្រះភាគមិនមានដីកាយ៉ាងនេះសោះ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ការនេះមិនមែនជាហេតុ មិនមែជាបច្ច័យទេ ករុណាចេតោវិមុត្តិ ដែលភិក្ខុចំរើនហើយ បានធ្វើឲ្យច្រើនហើយ បានធ្វើឲ្យដូចជាយានហើយ ធ្វើឲ្យជាទីតាំងហើយ ដំកល់មាំ

ហើយ សន្សំទុកហើយ ប្រារព្ធល្អហើយ តែថា សេចក្តីបៀតបៀន​នៅតែគ្របសង្កត់ចិត្តភិក្ខុនោះបាន ហេតុនេះមិនដែលមាន ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ព្រោះករុណាចេតោវិមុត្តិនុ៎ះជាគ្រឿងរលាស់ចេញនូវសេចក្តីបៀតបៀន ១ ។ មា្នលអាវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ និយាយយ៉ាងនេះថា មុតិតាចេតោវិមុត្តិ ខ្ញុំបានចំរើនហើយ បានធ្វើឲ្យច្រើនហើយ បានធ្វើឲ្យដូចជាយាន

ហើយ ធ្វើឲ្យជាទីតាំងហើយ ដំកល់មាំហើយ សន្សំទុកហើយ ប្រារព្ធល្អហើយ តែថា សេចក្តីមិនត្រេកអរនៅតែគ្របសង្កត់ចិត្ត

ខ្ញុំបាន ។ ភិក្ខុត្រូវនិយាយឃាត់ភិក្ខុនោះថា លោកកុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ លោកដ៏មានអាយុ កុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ កុំពោលបង្កាច់ព្រះមានព្រះភាគឡើយ ។ ព្រោះការពោលបង្កាច់ព្រះមានព្រះភាគ ជាការមិនល្អទេ ព្រះមានព្រះភាគមិនមាន

ដីកាយ៉ាងនេះសោះ ។ ម្នាលអវុសោទាងឡាយ ការនេះមិនមែនជាហេតុ មិនមែជាបច្ច័យទេ មុតិតាចេតោវិមុត្តិ ដែលភិក្ខុចំរើន

ហើយ បានធ្វើឲ្យច្រើនហើយ បានធ្វើឲ្យដូចជាយានហើយ ធ្វើឲ្យជាទីតាំងហើយ ដំកល់មាំហើយ សន្សំទុកហើយ ប្រារព្ធល្អហើយ តែថា សេចក្តីមិនត្រេកអរ​នៅតែគ្របសង្កត់ចិត្តភិក្ខុនោះបាន ហេតុនេះមិនដែលមាន ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ

ព្រោះ មុតិតាចេតោវិមុត្តិនុ៎ះ ជាគ្រឿងរលាស់ចេញនូវសេចក្តីមិនត្រេកអរ ១ ។ មា្នលអាវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ និយាយយ៉ាងនេះថា ឧបេក្ខាចេតោវិមុត្តិ ខ្ញុំបានចំរើនហើយ បានធ្វើឲ្យច្រើនហើយ បានធ្វើឲ្យដូចជាយានហើយ ធ្វើឲ្យជាទីតាំង

ហើយ ដំកល់មាំហើយ សន្សំទុកហើយ ប្រារព្ធល្អហើយ តែថារាគៈនៅតែគ្របសង្កត់ចិត្តខ្ញុំបាន ។ ភិក្ខុត្រូវនិយាយឃាត់ភិក្ខុនោះ

ថា លោកកុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ លោកដ៏មានអាយុ កុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ កុំពោលបង្កាច់ព្រះមានព្រះភាគឡើយ  ព្រោះការពោលបង្កាច់ព្រះមានព្រះភាគ ជាការមិនល្អទេ ព្រះមានព្រះភាគមិនមានដីកាយ៉ាងនេះសោះ ។ ម្នាលអវុសោទាំង

ឡាយ ការនេះមិនមែនជាហេតុ មិនមែជាបច្ច័យទេ ឧបេក្ខាចេតោវិមុត្តិ ដែលភិក្ខុចំរើនហើយ បានធ្វើឲ្យច្រើនហើយ បានធ្វើឲ្យ

ដូចជាយានហើយ ធ្វើឲ្យជាទីតាំងហើយ ដំកល់មាំហើយ សន្សំទុកហើយ ប្រារព្ធល្អហើយ តែថា រាគៈ​នៅតែគ្របសង្កត់ចិត្តភិក្ខុ

នោះបាន ហេតុនេះមិនដែលមាន ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ព្រោះ ឧបេក្ខាចេតោវិមុត្តិនុ៎ះជាគ្រឿងរលាស់ចេញនូវរាគៈ១ ។ មា្នលអាវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ និយាយយ៉ាងនេះថា អនិមិត្តាចេតោវិមុត្តិ (អរហត្តផលសមាបត្តិ) ខ្ញុំបានចំរើនហើយ បានធ្វើឲ្យច្រើនហើយ បានធ្វើឲ្យដូចជាយានហើយ ធ្វើឲ្យជាទីតាំងហើយ ដំកល់មាំហើយ សន្សំទុកហើយ ប្រារព្ធល្អហើយ តែថា ខ្ញុំនៅតែមានវិញ្ញាណដែលរលឹកតាមនូវនិមិត្ត ។ ភិក្ខុត្រូវនិយាយឃាត់ភិក្ខុនោះថា លោកកុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ លោកដ៏មានអាយុ កុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ កុំពោលបង្កាច់ព្រះមានព្រះភាគឡើយ ។  ព្រោះការពោលបង្កាច់ព្រះមាន

ព្រះភាគជាការមិនល្អទេ ព្រះមានព្រះភាគមិនមានដីកាយ៉ាងនេះសោះ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ការនេះមិនមែន

ជាហេតុ មិនមែជាបច្ច័យទេ អនិមិត្តាចេតោវិមុត្តិ ដែលភិក្ខុចំរើនហើយ បានធ្វើឲ្យច្រើនហើយ បានធ្វើឲ្យដូចជាយានហើយ ធ្វើឲ្យជាទីតាំងហើយ ដំកល់មាំហើយ សន្សំទុកហើយ ប្រារព្ធល្អហើយ តែថា ភិក្ខុនោះនឹងមានវិញ្ញាណរលឹកតាមនូវនិមិត្ត ហេតុនេះមិនដែលមាន ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ព្រោះ អនិមិត្តាចេតោវិមុត្តិនុ៎ះ ជាគ្រឿងរលាស់ចេញនូវនិមិត្តទាំងអស់ ១ ។ ម្នាលអវុសោទាំឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ និយាយយ៉ាងនេះថា កាលបើសេចក្តីប្រកាន់របស់ខ្ញុំថា អាត្មាអញមានដូច្នេះ អស់រលីងទៅហើយ ខ្ញុំក៏ពិចារណាមិនឃើញថា របស់ឈ្មោះនេះគឺអាត្មាអញ នៅមានដូច្នេះដែរ តែថា ប្រួញគឺសេចក្តី

សង្ស័យងឿងឆ្ងល់នៅតែគ្របសង្កត់ចិត្តខ្ញុំបាន ។ ភិក្ខុត្រូវនិយាយឃាត់ភិក្ខុនោះថា លោកកុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ លោកដ៏មានអាយុកុំនិយាយយ៉ាងនេះឡើយ កុំពោលបង្កាច់ព្រះមានព្រះភាគឡើយ ព្រោះការពោលបង្កាច់ព្រះមានព្រះភាគ

ជាការមិនល្អទេ ព្រះមានព្រះភាគមិនមានព្រះពុទ្ធដីកាយ៉ាងនេះសោះ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ការនេះមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាបច្ច័យទេ កាលបើសេចក្តីប្រកាន់របស់ភិក្ខុនោះថា  អាត្មាអញមានដូច្នេះ អស់រលីងទៅហើយ  ភិក្ខុនោះក៏ពិចារណា

មិនឃើញថា របស់ឈ្មោះនេះគឺអាត្មាអញនៅមានដូច្នេះដែរ តែថាប្រួញគឺសេចក្តីសង្ស័យងឿងឆ្ងល់ នៅតែគ្របសង្កត់ចិត្តភិក្ខុ

នោះ ហេតុនេះមិនដែលមាន ។ ម្នាលអាវុសោទាំងឡាយ ព្រោះការគាស់រំលើងសេចក្តីប្រកាន់ថា អាត្មានៅមានដូច្នេះនុ៎ះចេញ

បាន  ជាគ្រឿងរលាស់ចេញនូវប្រួញគឺសេចក្តីសង្ស័យងឿងឆ្ងល់បាន ១

 

ព-០១៨-១៩២ :  អនុត្តរិយៈ(ធម្មជាតប្រសើរបំផុត)មាន ៦ យ៉ាង គឺ ទស្សនានុត្តរិយៈ (ប្រសើរបំផុតដោយការឃើញ ) ១ សវនានុត្តរិយៈ (ប្រសើរបំផុតដោយការស្តាប់ ) ១ លាភានុត្តរិយៈ (ប្រសើរបំផុតដោយការបាន ) ១ សិក្ខានុត្តរិយៈ (ប្រសើរបំផុតដោយការសិក្សា ) ១​ បារិចរិយានុត្តរិយៈ (ប្រសើរបំផុតខាងការបម្រើ ) ១ អនុស្សតានុត្តរិយៈ (ប្រសើរបំផុតដោយការរលឹករឿយៗ ) ១ ។

 

ព-០១៩-១៩៣ :  ទីតាំងនៃអនុស្សតិមាន ៦ យ៉ាង ពុទ្ធានុស្សតិ ១ ធម្មានុស្សតិ ១ សង្ឃានុស្សតិ​ ១ សីលានុស្សតិ ១ ចាគានុស្សតិ ១ ទេវតានុស្សតិ ១ ។

 

ព-០២០-១៩៤ :  ធម៌ជាគ្រឿងនៅដ៏ទៀងទាត់(របស់ព្រះខីណាស្រព)មាន ៦ យ៉ាង ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ ឃើញរូប ដោយចក្ខុក៏មិនត្រេកអរ មិនអន់ចិត្ត គឺជាបុគ្គលនៅព្រងើយ តែមានសតិនិងសម្បជញ្ញៈ ១ ។ ឮសំឡេងដោយត្រចៀក ។ បេ ។ ធុំក្លិនដោយច្រមុះ ។ បេ ។ ទទួលរសដោយអណ្តាត ។ បេ ។ ពាល់ត្រូវផ្សព្វដោយកាយ   ។ បេ ។ ដឹងធម្មារម្មណ៍ដោយចិត្ត មិនត្រេកអរ មិនអន់ចិត្ត គឺជាបុគ្គលនៅព្រងើយៗ  តែមានសតិនិងសម្បជញ្ញៈ ១ ។

 

ព-០២១-១៩៥ :  អភិជាតិ (កំណើត) មាន ៦​យ៉ាង ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ បុគ្គលពួកខ្លះក្នុងលោកនេះ កើតក្នុងត្រកូលខ្មៅ (ត្រកូលទាប) ហើយប្រព្រឹត្តធម៌ខ្មៅ (ទុច្ចរិត) ទៀត ១ ។  ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ បុគ្គលពួកខ្លះក្នុងលោកនេះ កើតក្នុងត្រកូលខ្មៅ ហើយប្រព្រឹត្តធម៌ស (សុចរិត)  ១ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ បុគ្គលពួកខ្លះ​​​ ក្នុងលោកនេះ កើតក្នុងត្រកូលខ្មៅ ហើយប្រព្រឹត្តធម៌មិនខ្មៅមិនស គឺព្រះនិព្វាន ១ ។  ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ បុគ្គលពួកខ្លះក្នុងលោកនេះ កើតក្នុងត្រកូលស (ត្រកូលខ្ពស់) ហើយប្រព្រឹត្តធម៌ ស ១ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ បុគ្គលពួកខ្លះក្នុងលោកនេះ កើតក្នុងត្រកូល ស ហើយប្រព្រឹត្តធម៌ខ្មៅ ១ ។ ម្នាលអវុសោទាំងឡាយ បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ កើតក្នុងត្រកូលស ហើយប្រព្រឹត្តធម៌

មិនខ្មៅមិនស គឺព្រះនិព្វាន ១ ។

 

ព-០២២-១៩៦ :  និព្វេធភាគិយសញ្ញា (សេចក្តីសំគាល់នូវធម៌បែរទៅជិតព្រះនិព្វាន)មាន ៦ យ៉ាង គឺ សេចក្តីសំគាល់ថាមិនទៀង ១ សេចក្តីសំគាល់ក្នុងរបស់ដែលមិនទៀងថាជាទុក្ខ ១ សេចក្តីសំគាល់ក្នុងរបស់ជាទុក្ខថាមិនមែនជារបស់ខ្លួន ១ សេចក្តីសំគាល់ក្នុងរបស់គួរលះបង់ ១ សេចក្តីសំគាល់ក្នុងរបស់គួរនឿយណាយ ១ សេចក្តីសំគាល់ក្នុងធម៌ជាគ្រឿងរំលត់ទុក្ខ ១

ម្នាលអាវុសោទាំងឡាយ នេះឯងធម៌ពួកប្រាំមួយ ៗ ដែលព្រះមានព្រះភាគ អរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ជ្រាបច្បាស់ ឃើញច្បាស់ ទ្រង់សំដែងទុកល្អហើយ យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវសង្គាយនាធម៌ពួកប្រាំមួយ ៗ នោះ ។ បេ ។ ដើម្បីសេចក្តីចំរើន ដើម្បីប្រយោជន៍ ដើម្បីសេចក្តីសុខ ដល់ទេវតានិងមនុស្សទាំងឡាយ ។

ចប់ ពួកធម៌ប្រាំមួយ ៗ ដែលរាប់ចូលក្នុងការសង្គាយនា

1បានដល់វេទនាខន្ធ សញ្ញាខន្ធ សង្ខារក្ខន្ធ និង អនិទស្សនរូប (រូបមើលមិនឃើញ) និង អបដិឃរូប (រូបប៉ះពាល់មិនបាន) និង អសង្ខតធាតុ (និព្វាន) ។ អាយតនវិភង្គ អភិធម្ម

2បានដល់សង្ខារក្ខន្ធ ។ សញ្ចេតនា ប្រែថា គិត ចំណុចចិត្ត ក្លែង តាក់តែង ធ្វើ ។

3អដ្ឋកថា ថា មានពីរយ៉ាង គឺ ចែកមុខអាមិស ថា អាត្មាអញនឹងឲ្យវត្ថុប៉ុណ្ណេះ មិនឲ្យប៉ុណ្ណេះ១ ចែកមុខបុគ្គលថា ឲ្យដល់អ្នកនោះ មិនឲ្យដល់អ្នកនោះ១​ ។ ការបរិភោគវៀរចាកហេតុទាំងពីរនេះ ឈ្មោះថា បរិភោកមិនចែកមុខរបស់ឬបុគ្គល គឺ ខ្លួនបរិភោគយ៉ាងណា ក៏ឲ្យគេយ៉ាងនោះ ហើយមិនរើសមុខបុគ្គលផង ។